سوسک‌ها یا سخت بال پوشان
مشخصات ظاهری
حشراتی ریز تا خیلی بزرگ،عموماً با بدن سختی،قطعات دهانی جونده و عموماً دهان جلو ولی برخی دهان زیر،لاروها با قطعات دهانی جونده،در حشرات بالغ چشم مرکب ممکن است وجود نداشته باشد،عموماً بدون چشم ساده ولی در برخی گروه‌ها با یک یا دو عدد چشم ساده،شاخک به اشکال مختلف دیده می‌شود و در لاروها معمولاً کوچک است.شاخک چماقی شکل (Clubbed) در این حشرات به چهار شکل زیر ممکن است دیده شود:
۱. Clavate که در آن بندهای انتهایی به‌تدریج بزرگ‌شده‌اند.
۲. Capitate که در آن بندهای انتهایی به‌طور ناگهانی بزرگ‌شده‌اند.
۳. Lamellate که در آن بندهای انتهایی در یک‌طرف پهن‌شده و ایجاد صفحات گرد یا بیضوی یک‌طرفه نموده‌اند و شاخک حالت نامتقارن دارد.
۴. Flabellate که در آن بندهای انتهایی به‌صورت زوائد بلند،ظریف و موازی هم و زبانه مانند کشیده شده‌اند.
بال جلو سخت بوده و بال پوش (Elytra) نامیده می‌شود که وظیفه محافظت از بال عقب را در هنگام استراحت بر عهده دارد،گوشه‌های جلویی – جانبی آن Humeri نامیده می‌شود،در برخی از آن‌ها بال پوش‌ها به همدیگر جوش‌خورده و قادر به پرواز نیستند و تعداد معدودی بی‌بال هستند.طرفین پیش قفس سینه ممکن است لبه‌دار (Margined) یا گرد (Rounded) باشد.همچنین شیارهای متعددی در ناحیه سینه سوسک‌ها وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها Notopleural suture می‌باشد که در زیر راسته‌های Adephaga،Myxophaga و خانواده Cupedidae وجود دارد.همچنین شیار Prosternal که در سینه اول Propleura و Prosternum را از هم تفکیک می‌کند.
پاها عموماً از نوع دونده ولی عده‌ای برای شنا، جهیدن یا کندن سازگاری یافته، تعداد بند پنجه متغیر بوده و ارزش تاکسونومیکی دارد.پیش‌ران در این حشرات به اشکال مختلف کروی (Globose)، گرد (Rounded)، برجسته (Project)، و یا به‌صورت کشیده و جانبی بدون برجستگی زیاد (Transverse) دیده می‌شود. شکل حفره پیش‌ران‌های اول و دوم در این راسته اهمیت زیادی در شناسایی خانواده‌ها دارند به‌طوری‌که در هر دو می‌توانند به شکل باز یا بسته باشند. در مورد پیش‌ران پاهای اول در حالت باز، بلافاصله بعد از حفره پیش‌ران اسکلریت‌های سینه میانی قرار دارد ولی در حالت بسته، اسکلریت‌های بخش زیرین سینه اول رشد کرده و به‌طرف عقب کشیده و حفره پیش‌ران را احاطه نموده است. در مورد پیش‌ران پاهای دوم نیز در حالت باز مقدار اندکی از اسکلریت‌های پهلویی به حفره پیش‌ران پاهای دوم نیز می‌رسد ولی در حالت بسته حفره پیش‌رانی توسط اسکلریت‌های شکمی احاطه‌شده و با اسکلریت‌های پهلویی در تماس نیست.
لارو آن‌ها کامپوده‌ای فرم،اسکارابی فرم یا ورمی فرم بوده و Grub خوانده می‌شوند،لاروها فاقد چشم مرکب هستند ولی معمولاً چشم‌های ساده جانبی در آن‌ها وجود دارد،شفیره آن‌ها از نوع آزاد است، لاروها عموماً شش پادارند ولی برخی فاقد پاها هستند،در عده‌ای پاهای شکمی بدون خار وجود دارد، هر هشت بند شکم و یک یا دو بند از سینه لاروها دارای سوراخ تنفسی، پیش قفس سینه شامل یک اسکلریت برجسته.
زیست‌شناسی
راسته سوسک‌ها بزرگ‌ترین راسته حشرات و درنتیجه بزرگ‌ترین راسته سلسله حیوانات است. این حشرات تقریباً ۴۰٪ از کل گونه‌های حشرات ۲۵٪ از کل گونه‌های جانوری را شامل می‌شوند. سوسک‌ها در زیستگاه‌های مختلفی که حشرات در آن‌ها یافت می‌شوند، وجود دارند.ازلحاظ رفتارهای تغذیه‌ای نیز حالت مشابهی در آن‌ها دیده می‌شود.تعداد زیادی از آن‌ها گیاهخوار یا شکارگر هستند،تعدادی معدودی نیز پس‌مانده خوار یا قارچ‌خوار بوده و بالاخره تعداد اندکی انگل یا پارازیت هستند. گونه‌های شکارگر و پس‌مانده خوار ممکن است مفید باشند زیرا سبب انهدام حشرات مضر و یا تجزیه مواد آلی می‌شوند.
اکثر سوسک‌ها تخمزا و تعداد کمی زنده‌زا و برخی بکرزا هستند.در عده‌ای از سوسک‌ها دگردیسی اغراقی مشاهده می‌شود. مرحله شفیرگی این حشرات در سلول‌های زیرزمینی یا روی گیاهان سپری می‌شود. برخی از آن‌های در این مرحله پیله درست می‌کنند که این پیله ممکن است از ترشحات لوله‌های مالپیگی یا پرده غذایی جمع شده تشکیل شود.در عده‌ای نیز شفیره توسط پوسته سن آخر لاروی محافظت می‌شود.
این راسته ازنظر اهمیت اقتصادی مشابه پره‌ها هستند. تعداد زیادی از سوسک‌ها محصولات کشاورزی،محصولات انبارشده (غلات،حبوبات،توتون،میوه‌های گرمسیری و…) را از بین می‌برند. تعدادی نیز ناقل بیماری‌های گیاهی هستند.گاهی اوقات این راسته را به چهار زیر راسته تقسیم می‌کنند:
۱. زیر راسته Archostomata
۲. زیر راسته Myxophaga
۳. زیر راسته Adephaga
۴. زیر راسته Polyphaga
دو زیر راسته‌ی اول گروه کوچکی هستند که هرکدام شامل دو خانواده‌ی نادر هستند.زیر راسته Archostomata شامل سوسک‌های ابتدایی است که دو خانواده‌ی Cupedidae و Micromalthidae قرار می‌گیرند.زیر راسته‌ی Myxophaga نیز شامل خانواده‌های Sphaeriidae و Hydroscaphiidae می‌باشد.
در زیر راسته‌ی Adephaga اولین بند شکم به‌وسیله‌ی پیش‌ران پاهای عقب تقسیم‌شده است، همچنین پی ران پای عقب در آن‌ها بزرگ بوده و به‌طرف خط میانی فرضی روی شکم کشیده شده است و ران اغلب با پیش‌ران در تماس است.فرمول پنجه‌ی پا در آن‌ها غالباً ۵-۵-۵ است و شاخک در اکثر اوقات از نوع نخی می‌باشد.در زیر راسته Polyphaga بند اول شکم کامل است و پی‌ران عقب کوچک و در امتداد ران قرار می‌گیرد و پنجه پا و شاخک به اشکال مختلف دیده می‌شوند.بیشترین تعداد از سوسک‌ها در این دو زیر راسته قرار می‌گیرند بااین‌وجود اکثر آن‌ها به زیر راسته‌ی Polyphaga تعلق دارند به‌طوری‌که بیش از ۹۰٪ خانواده‌های موجود در این راسته در زیر راسته‌ی مذکور قرار می‌گیرند.
برخی از سوسک‌ها قادر به تولید صدا هستند که در آن‌ها نقش رفتاری دارد.آن‌ها به سه طریق صدا تولید می‌کنند:
۱. در اثر فعالیت‌های طبیعی مانند پرواز و تغذیه
۲. در اثر کشیدن قسمتی از بدن روی مواد یا تکیه‌گاه‌های مختلف
۳. مالیدن قسمتی از بدن روی قسمت دیگر
اندام شنوایی در آن‌ها کمتر دیده می‌شود ولی گاهاً اندام کورداتونال یا اندام حسی به چشم می‌خورد که نسبت به ارتعاشات حساسیت نشان می‌دهند.این اندام‌ها غالباً روی پاها یا شاخک‌ها واقع‌شده‌اند.
برخی از خانواده‌های بزرگ سوسک‌ها که از اهمیت اقتصادی نیز برخوردارند،عبارت‌اند از:
۱. سوسک‌های خاکزی (Ground beetles)
۲. سوسک‌های شکارگر غواص Dytiscidae
۳. سوسک‌های چرخنده (Whirligig beetles)
۴.سوسک‌های پوسیده خوار آبزی (Water scavenger beetles)
۵. سوسک‌های سرگردان (Rove beetles)
۶. سوسک‌های لاشه خوار (Carion beetles) یا سوسک‌های مدفون کننده Silphidae
۷. سوسک‌های شطرنجی (Checkered beetles)
۸. سوسک‌های گوزنی (Stag beetles)
۹. سوسک‌های سرگین غلطان یا کرم‌های سفید Scarabaeidae
۱۰. سوسک‌های چوب‌خوار براق (فلزی) (Metallic wood-boring beetles)
۱۱. سوسک‌های خانواده Elateridae
۱۲. سوسک‌های قالی و موزه (Carpet and Museum beetles)
۱۳. سوسک‌های خانواده Cucujidae (سوسک انبار،سوسک دندانه‌دار برنج)
۱۳. سوسک‌های کفشدوزک (Lady birds, lady beetles)
۱۴. سوسک‌های خانواده Anobiidae (سوسک دارو و توتون)
۱۵. سوسک‌های خانواده Trogossitidae یا Ostomatidae (سوسک‌های آفات انباری)
۱۶. سوسک‌های تاریک زی یا شب‌زی (Darkling beetles)
۱۷.سوسک‌های تاولزا Meloidae
۱۸. سوسک‌های شاخک بلند (Long-horned beetles)
۱۹. سوسک‌های برگ‌خوار (Leaf beetles)
۲۰. سوسک‌های دانه‌خوار Bruchidae
۲۱. سوسک‌های سر خرطومی Curculionidae
۲۲. سوسک‌های چوب‌خوار (Bark beetles)
بهترین روش و مؤثرترین راهکار برای مبارزه با سوسک(سوسری) مراجع به یکی از شرکت‌های سمپاشی دارای مجوز رسمی از وزارت بهداشت می‌باشد.در بین شرکت‌ها و مؤسسات سمپاشی ،موسسه مهندسی سمپاشی گیلان روز با دارا بودن کادری مجرب و متخصص باتجربه عملی موفق ، با ارائه ضمانت‌نامه کتبی و تضمین ریشه‌کنی کامل و بدون بازگشت آماده خدمت‌رسانی به هم‌وطنان عزیز در سرتاسر کشور عزیز اسلامی ایران می‌باشد.
توجه:استفاده خودسرانه از مواد شیمیایی برای سمپاشی یا کنترل سوسک‌ها ممکن است نتیجه معکوس بدهد
با ما تماس بگیرید مشاورین ما به‌صورت کاملاً رایگان شمارا در حل مشکلتان راهنمایی می‌کنند
۰۱۴۱-۴۲۲۱۴۴۹
۰۹۱۱-۲۴۲۰۱۹۲
